Aan de rand van het Brabantse dorp Cromvoirt, op een deel van een voormalig sportveld, ligt Klein Groenrijk: een kleinschalig ecologisch woonproject waarin natuur, gemeenschap en duurzaam wonen samenkomen. Vijf kleine duurzame huisjes, waarvan drie Tiny Houses, een voedselbos, een open plek voor onder andere yoga en meditatie en zelfs een kinderbosje vormen samen een levendige, groene buurt. Wat dit project bijzonder maakt, is niet alleen de prachtige inrichting van het terrein, maar vooral de manier waarop het tot stand is gekomen: stap voor stap, met veel inzet en een sterke samenwerking met omwonenden en de gemeente.
Foto door Job Koenders
Van initiatief naar realisatie
De zaadjes voor Klein Groenrijk werden geplant tijdens de coronatijd, toen mede-initiatiefnemers Wim en Pascale reageerden op een oproep op de Facebookpagina van ‘Tiny Houses Vught’.
Al snel ontstond een kleine groep enthousiastelingen die het avontuur aandurfde. Wat het project direct vleugels gaf, was het moment waarop duidelijk werd dat de gemeenteraad tussentijdse verkiezingen zou krijgen. De initiatiefgroep greep dat moment aan om hun plannen onder de aandacht te brengen, en met succes. Een online informatieavond trok maar liefst 250 belangstellenden. Door het grote bereik en enthousiasme werd de urgentie van het initiatief zichtbaar – en dat bleef niet onopgemerkt.
Hoewel de oorspronkelijke groep uiteindelijk uiteen viel, bleef het fundament staan dankzij de tomeloze inzet van Wim, Pascale en de rest van de huidige bewoners.
Een gemeente als partner
Voor het slagen van het project was de samenwerking tussen Klein Groenrijk, omwonenden en de gemeente essentieel. Door de inzet van al deze partijen, en doordat het project een win-win-win situatie kon opleveren, is het gelukt.
De gemeente Vught bleek een waardevolle partner. Een betrokken ambtenaar stond de initiatiefgroep vanaf het begin bij en dacht actief mee. Toen er weerstand kwam vanuit het dorp, bijvoorbeeld over het verlies van een deel van het sportveld als publieke ruimte, koos Klein Groenrijk voor de dialoog, en de gemeente stond daar volledig achter en volgde waar mogelijk. Er werd geluisterd, gepuzzeld en aangepast. Het oorspronkelijke plan voor 8 tot 12 tiny houses werd bijgesteld naar vijf huisjes aan de rand van het terrein. Tegelijkertijd kocht de gemeente het sportveld van de particuliere eigenaar en werkt ze nu samen met het dorp aan de ontwikkeling van ‘Buitengoed Cromvoirt’: een groene ontmoetingsplek voor iedereen.
Die actieve houding van de gemeente, het meebewegen én de bereidheid om te investeren in een gezamenlijk resultaat, zijn volgens de bewoners cruciaal geweest voor het slagen van het project. Samen met goed contact met de omwonenden, die ook bereid waren de dialoog open te houden en samen naar oplossingen te zoeken. Er is veel goodwill ontstaan, mede doordat de groep vanaf het begin de intentie had en inzet toonde om helder te communiceren, altijd afspraken na te komen en zich open te stellen voor de zorgen van anderen.
Samen bouwen aan een plek
Inmiddels telt Klein Groenrijk vijf huishoudens: zeven volwassenen en vier kinderen. Ze wonen in zelfontworpen huizen die zijn aangesloten op riool en elektriciteit, maar ook zijn voorzien van composttoiletten en zonnepanelen. De stroomopbrengst wordt onderling verdeeld, en de kabels en meterkasten zijn in eigen beheer aangelegd.
Wat opvalt, is hoe goed er is nagedacht over het opbouwen van gemeenschap. Zo werd het gemeenschappelijke bijgebouw als eerste gebouwd – een gouden tip van een ander project, om te voorkomen dat de energie na de huisbouw op zou zijn. Elke twee weken is er een gezamenlijke klusochtend op het terrein, afgewisseld met een werkochtend in het voedselbos. De groep werkt in werkgroepen aan thema’s als communicatie, financiën, gemeenschapsvorming en het voedselbos.
Het voedselbos als hart van de buurt
Het voedselbos is een verhaal op zich. Toen het terrein nog niet zeker was, entte de groep – als teambuilding – honderd fruitbomen onder begeleiding van Monique Wescher van ‘Op Goede Grond’. Ze werden tijdelijk opgevangen in de moestuin van de buren Ton en José, die het voedselbos nu mogelijk maken. Inmiddels zijn er duizenden bomen geplant, in zones met inheemse én exotische soorten. Er wordt gewerkt aan bloemenweide, pluktuin en een speelbosje waar volwassenen straks niet mogen komen – een eigen wereldje voor de jongste bewoners.
Ook buurtbewoners dragen bij. Zo helpt men mee in het voedselbos, werden onlangs de eerste meditatiebijeenkomsten voor dorpsgenoten georganiseerd om bij te dragen aan de ontwikkeling van het sportveld, Buitengoed Cromvoirt, en worden de eerste stappen gezet voor een toekomstige gemeenschapsmoestuin.
Leven in balans
Het leven in Klein Groenrijk vraagt inzet, afstemming en zelfreflectie. Zoals Wim zegt: “We doen dit omdat we het leuk vinden, daarom probeerden we de weg ernaartoe ook zoveel mogelijk leuk te laten zijn.” Grenzen bewaken, verschillen in inzet respecteren en blijven communiceren zijn essentieel. Elke vult aan: “Er speelt een soort solidariteit in de groep waar ik echt dankbaar voor ben.” De sociocratische besluitvorming helpt daarbij: iedereen heeft een stem, en besluiten worden gedragen door de hele groep.
Een inspirerend voorbeeld
Klein Groenrijk laat zien hoe kleinschalig wonen én vergroening hand in hand kunnen gaan met gemeenschapszin en samenwerking met de overheid. Door slim te navigeren, verbinding te zoeken en open te staan voor aanpassing, is er iets moois neergezet – voor de bewoners én voor het dorp.
Meer weten of een keer op bezoek komen? Kijk op kleingroenrijk.nl. Twee keer per jaar is er een open dag!
Geef een reactie