Bij het opzetten van een woongemeenschap komt veel kijken. Mensen met gedeelde idealen en dromen moeten samen een leefomgeving creëren die niet alleen voldoet aan hun wensen, maar ook de nodige structuren en processen bevat om succesvol te functioneren. Helaas blijkt uit onderzoek onder eco-woongemeenschappen dat 90% van de initiatieven strandt tijdens het proces van droom naar realisatie. Wat kan helpen om dit hoge percentage te verlagen? Het juiste gereedschap en de juiste begeleiding.
De oorsprong van GEN-NL’s trainingsaanbod
Ongeveer acht jaar geleden werd in de Europese Unie een samenwerkingsverband opgezet tussen ecodorpen. Het doel was om de succes- en faalfactoren van ecodorpen in kaart te brengen, en zo methoden te ontwikkelen die groepen zouden helpen de hobbels op de weg naar gemeenschappelijk wonen te overwinnen. Uit dit onderzoek ontstond de CLIPS* guide en gereedschapskist, met daarnaast het initiatief om trainingen aan te bieden voor startende woongemeenschappen.
Het trainingsaanbod van GEN-NL
In het jaarlijkse trainingsweekend van 2,5 dag worden de basisprincipes van collectief wonen besproken en de CLIPS-gereedschapskist gepresenteerd. Dit weekend, dat dit jaar in november plaatsvindt in Olst, is bedoeld om initiatieven te ondersteunen in het overwinnen van de eerste obstakels en om gemeenschappen wegwijs te maken in de wereld van het gemeenschappelijk wonen.
Naast het jaarlijkse trainingsweekend biedt GEN-NL ook trainingen op maat aan. Groepen kunnen bijvoorbeeld hulp krijgen bij het kiezen van een geschikt besluitvormingsmodel, of bij het verbeteren van communicatie binnen de groep. Een voorbeeld hiervan is een 3-daagse training die GEN-NL verzorgde voor een voormalig krakersbolwerk in Arnhem. De bewoners van dit project hadden behoefte aan grotere focus op gemeenschapsvorming en er moest een duidelijke visie en missie worden ontwikkeld.
De CLIPS-gereedschapskist
De CLIPS-gereedschapskist bevat verschillende methodieken die specifiek zijn ontwikkeld om de problemen aan te pakken die vaak spelen in gemeenschappelijke woonprojecten. De methodieken zijn gericht op vier belangrijke niveaus:
- Individuele vertrekpunten – Wat brengt elk groepslid mee? Wat zijn de talenten en ervaringen van de mensen binnen de groep?
- Wederzijdse interacties – Hoe werken de groepsleden samen? Wat zijn de filters, aannames en verwachtingen die de groepsdynamiek beïnvloeden?
- Intentie – Wat is de gezamenlijke visie, missie en doelstellingen van de gemeenschap? Wat willen de leden gezamenlijk bereiken?
- Structuur – Hoe worden beslissingen genomen? Wat is de communicatiestructuur en welke juridische vorm past bij de gemeenschap?
Elke training focust zich op de specifieke vraagstukken van de groep, waarbij vaak problemen in communicatie, besluitvorming of conflicthantering naar voren komen. De aanpak is daarom altijd maatwerk: wat voor de ene groep werkt, hoeft niet voor de andere groep te passen.
Voorbeelden van succesvolle trainingssessies
Een voorbeeld van een succesvolle toepassing van de GEN-NL methodieken is een woongroep in Zwolle die met de hulp van GEN-NL de sociocratische besluitvorming implementeerde. Na de training bleek dit model goed aan te sluiten bij hun manier van werken, en werd het in hun gemeenschap geïmplementeerd.
Een ander voorbeeld is de samenwerking tussen GEN-NL en de Coöperatieve Vereniging Ecodorpen Gelderland. Deze vereniging had de ambitie om verschillende ecodorpen te helpen opstarten en kreeg hierbij steun van GEN-NL. De trainingen en workshops hielpen hen om van een abstract idee naar concrete locaties en projecten te gaan, waaronder het ecodorp Zuiderveld in Lent, Nijmegen.
Niet alleen voor ecodorpen
De trainingen van GEN-NL zijn niet alleen bedoeld voor eco-woongemeenschappen; ook initiatieven met Tiny Houses kunnen aankloppen voor ondersteuning. De methodieken en inzichten zijn universeel toepasbaar en kunnen helpen bij het opstarten van allerlei soorten gemeenschappen. Wat voor groep je ook hebt, het is essentieel om het proces goed te begeleiden en te zorgen voor de juiste tools om conflicten en andere obstakels te overwinnen.
Kosten en bereikbaarheid
Het trainingsaanbod is toegankelijk voor groepen met verschillende budgetten. Voor de jaarlijkse trainingsweekenden worden de kosten grotendeels gedekt door het Ecodorp Stimuleringsfonds, waardoor de deelname relatief betaalbaar is. Voor maatwerktrajecten wordt een kostenraming op basis van voorbereidingstijd, uitvoering en materialen gemaakt, en betaalt de groep minimaal 50% van de kosten. Er is daarnaast een waarderingssysteem, waarbij groepen die meer kunnen bijdragen dit doen om de kosten voor andere groepen te verlagen.
Vier tips voor startende gemeenschappen
Paul Hendriksen, een van de trainers bij GEN-NL, heeft vier waardevolle tips voor groepen die aan de slag willen gaan met gemeenschappelijk wonen:
- Huur een procesbegeleider in – Dit helpt vooral bij het navigeren door de eisen van de gemeente en bij het vinden van oplossingen voor financiering.
- Maak gebruik van GEN-NL’s expertise – De ervaring die GEN-NL heeft met de opstart van woongemeenschappen is onmisbaar. “We hebben bij onze eigen woongemeenschap afslagen gemist die makkelijk voorkomen hadden kunnen worden met hulp van een GEN-NL training,” zegt Paul.
- Zorg voor een helder concept – Weet wat je wilt, en zorg ervoor dat je idee goed omschreven is. Dit voorkomt dat je jarenlang zoekt naar een passende locatie of vorm.
- Denk aan juridische zaken – De keuze van de rechtsvorm heeft grote gevolgen voor de sociale interactie binnen de gemeenschap. Het is belangrijk hier goed over na te denken.
Tot slot
De ervaring en methoden die GEN-NL biedt, zijn van grote waarde voor groepen die de uitdaging aangaan om een woongemeente te starten. Of het nu gaat om een Tiny House initiatief of een ecodorp, de trainingen en begeleiding van GEN-NL helpen om een solide basis te leggen en veelgemaakte fouten te vermijden. GEN-NL is daarom niet alleen een waardevolle partner voor beginnende woongemeenschappen, maar ook een steunpilaar in het creëren van duurzame en succesvolle gemeenschappen. Dit jaar viert GEN-NL haar 10-jarig bestaan samen met de Aardehuizen tijdens een festival in Olst.
Wil je je aanmelden voor een training, of meer informatie, kijk dan even op de website van GEN-NL.
* Community Learning Incubator Programme for Sustainability
Afbeeldingen: GEN-NL en St. Aardehuis Olst
Geef een reactie