Ilse Postma heeft in opdracht van Natuur en Milieu Overijssel een verkennend onderzoek gedaan naar de kansen voor en waarde van Tiny Houses in Overijssel. Dit artikel is door haar geschreven en is een samenvatting van haar onderzoeksrapport, die we met je mogen delen.
Er is een “Tiny House beweging” gaande in Nederland. De populariteit van Tiny Houses is ook in Overijssel sterk toegenomen. De huisjes zijn niet alleen klein, ze zijn de belichaming van een filosofie. Aanhangers van de Tiny House filosofie streven naar een kleine ecologische voetafdruk, financiële onafhankelijkheid, gemeenschapsgevoel, minimalisme, zelf ontwerpen en een verbinding met de natuur. Tiny Houses kunnen, mede dankzij functiecombinaties, bijdragen aan nationale en regionale doelstellingen. Al met al, genoeg reden om te kijken naar de kansen die Tiny Houses in Overijssel bieden en wat er nodig is om dit soort woonprojecten te ondersteunen.
Het Tiny House project in Hengelo
Veel belangstelling voor anders wonen
Op dit moment zijn er meerdere projecten en initiatiefgroepen in Overijssel. Deze initiatiefgroepen kunnen zich focussen op Tiny Houses, maar er zijn ook initiatiefgroepen die anders willen wonen in een bredere zin, zoals Erfdelen en het testlab Nieuwe Natuur en Klein Wonen. Er is veel belangstelling voor anders wonen in Overijssel, maar de realisatie laat nog te wensen over.
Dit terwijl er bij een goede uitvoering van deze wooninitiatieven maatschappelijke meerwaarde gecreëerd kan worden. Zo zijn zelfvoorziening, circulariteit en biodiversiteit belangrijke thema’s. Ook op sociaal vlak hebben collectieve woonvormen veel te bieden. Helaas zijn er ook projecten die deze meerwaarde niet meenemen en slechts het kleinschalige van Tiny Houses omarmen, denk aan recreatieparken en rijtjeshuizen met Tiny Houses. Hier moet men voor waken.
De Tuinen van Zandweerd, Deventer
Olstergaard, Olst-Wijhe
Uitdagingen
Toch hebben zelfs initiatiefgroepen met maatschappelijk waardevolle ideeën moeite met het realiseren van hun project. Locaties zijn schaars en het proces is lang en moeizaam. Dit is het gevolg van drie punten: het bestuurlijke proces, politieke afwegingen en het imago van Tiny Houses (of wooninitiatieven in bredere zin).
Ten eerste is er geen wettelijk kader voor Tiny Houses en hebben ook veel gemeentes geen randvoorwaarden opgesteld. Dit leidt ertoe dat initiatiefgroepen wordt gevraagd een plan te schrijven zonder te weten waar dit plan aan moet voldoen. Hier moet duidelijkheid in komen. Het proactief opstellen van randvoorwaarden is een must.
Dit zou ook de politieke afwegingen kunnen sturen. Op dit moment zijn zowel gemeentes als omwonenden namelijk bang voor precedentwerking. Het gebrek aan proactief beleid gericht op anders wonen leidt ertoe dat deze angst gerechtvaardigd is. Toekomstig beleid moet ook de maatschappelijke meerwaarde centraal stellen zodat de term Tiny House niet misbruikt wordt.
Tot slot hebben deze projecten vaak last van het imago dat aan de wooninitiatieven kleeft. Ze worden geassocieerd met rumoerig volk en rommelige buurten. Dit is veelal onterecht. Toch leidt dit imago tot tegenstand van omwonenden. Ook zien gemeentes de initiatiefgroepen niet altijd als serieuze samenwerkingspartner.
Oplossingen
Er zijn drie rollen, die opgepakt kunnen worden om de verschillende knelpunten weg te nemen:
- Het agenderen (vooral bij gemeentes) van de vraag naar anders wonen, de maatschappelijke meerwaarde die dit kan/moet brengen en het gebrek aan randvoorwaarden om dit te realiseren.
- Het informeren van initiatiefnemers over hoe zij maatschappelijke meerwaarde kunnen creëren binnen de huidige regels én waarom deze regels er zijn.
- Het verbinden van initiatiefnemers, landeigenaren, gemeentes en omwonenden.
Er zijn al veel organisaties bezig met andere woonconcepten. Dit geeft aan dat de vraag groot is, ook in Overijssel. Daarbij zijn er veel mogelijkheden tot samenwerking. De komende jaren zal de vraag naar anders wonen toenemen. Het is dan ook zaak dat organisaties en overheden hierop voorbereid zijn en een standpunt in te nemen.
Dankjewel voor deze goede samenvatting van je onderzoek Ilse, fijn dat we het mogen delen met onze lezers!
Heb je een vraag voor Ilse over haar onderzoek? Je kunt haar bereiken via e-mail.
Geef een antwoord