Microwoningen gelegaliseerd in Waalse woonwet

Categorie: Regelgeving, Tiny House beweging Tags: België, Habitat, house, klein, Léger, micro, regelgeving, tiny, Wallonie, wonen, woning, woonwet

22 maart 2020 by Marjolein Jonker 8 Reacties

Per 1 september 2019 zijn microwoningen toegevoegd aan het Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen van Wallonië. Deze mijlpaal in de Europese Tiny House of klein wonen beweging is mede mogelijk gemaakt door Habitat Léger, een collectief dat zich ten doel stelt: ‘het recht doen gelden voor iedereen om te leven in een lichte habitat’. We spraken Philippe Hébert van Habitat Léger (HaLé) om meer te weten te komen over deze bijzondere wetswijziging.

Tot 1 september was wonen in een Tiny House of een andere vorm van micro-wonen moeilijk legaal te realiseren in Wallonië. Er waren twee opties: zogenaamd ‘onder de radar’ wonen, of een stuk grond met bestemming wonen kopen en dezelfde route nemen als je zou doen bij het bouwen van een normaal huis. Een microwoning werd in de woonwet niet als een echt huis erkend.

Foto: TinyHome.be

In een decreet uitgevaardigd in mei 2019 en in werking getreden op 1 september 2019 werd de term microwoning in de wet erkend. Dit wil niet zeggen dat je overal in Wallonië in een microwoning mag wonen. Toch is het een enorme stap vooruit voor iedereen die met een lichte voetafdruk op de aarde wil leven. Een belangrijk gevolg van het decreet is dat je in Wallonië niet langer een ??architect hoeft in te huren als je een microwoning wilt bouwen. Er zijn verschillende vergunningen vereist voor woningbouw: een volledige vergunning wanneer je een volledig huis bouwt en een lichte vergunning voor kleine projecten, bijvoorbeeld als je alleen een dak wilt renoveren of een schuurtje wilt bouwen. Deze lichte vergunning is nu ook van toepassing op microwoningen.

Om gekwalificeerd te kunnen worden als microwoning moet een woning ten minste drie van deze negen kenmerken hebben:

• demonteerbaar
• verplaatsbaar
• met een beperkt volume
• met een klein gewicht
• met een beperkte grond inneming
• zelfbouwwoning
• zonder verdieping
• zonder funderingen
• niet aangesloten op nutsvoorzieningen

Het collectief Habitat Léger is een belangrijke partij in de taskforce die tot de totstandkoming van dit decreet heeft geleid. Ze hebben een actieve lobby bij de Waalse overheid uitgevoerd om Tiny Houses en andere kleine, of zoals ze zelf noemen ‘lichte’ woonvormen te legaliseren. HaLé zet zich namelijk in voor de promotie van allerlei alternatieve woonvormen en bewust leven. Daarbij onderscheiden ze in hun achterban in drie hoofdgroepen. In willekeurige volgorde zijn dit:

• mensen die bewust kiezen voor klein wonen vanuit intrinsieke waarden
• mensen die klein wonen in recreatiewoningen en daar graag permanent willen wonen
• reizigers, woonwagenbewoners, nomaden

De wetswijziging is van toepassing op al deze groepen en woonvormen. Dat was voor HaLé enorm belangrijk, ze beschouwen alle drie de ‘families’ van bewoners als even belangrijk. Het was ook de grote uitdaging om dit bij de autoriteiten door te laten dringen, maar het is gelukt.

De taskforce is nog niet klaar. Een van de uitdagingen ze vervolgens willen tackelen is: hoe borg je de kwaliteit van de woningen? In Wallonië is er naast de woningwet ook een wet die het gebruik van land bepaalt. Daarin wordt de term ‘wholesomeness’ gebruikt die vrij vertaald kan worden in ‘gezondheid’. Voor woningen betekent dat een minimale vereiste die een gezonde woning moeten garanderen. Bijvoorbeeld:  voldoende leefruimte per bewoner, voldoende toevoer van frisse lucht en licht et cetera.

Foto: Tiny House Belgium

De taskforce heeft zich tot doel gesteld nieuwe criteria voor wholesomeness te definiëren. Niet gericht op afmetingen maar op kwalitatieve aspecten van de woningen die moeten aantonen dat er volwaardig in gewoond kan worden. Ze verwachten dat de eisen voor microwoningen bestemd voor verhuur op dit gebied hoger zullen zijn om ongezonde woonomstandigheden voor de huurders te voorkomen. Het taskforce heeft voorgesteld om de eisen voor particuliere bouw te versoepelen, zoals ook ons Nederlandse Bouwbesluit 2012 is toegepast. Het is nog niet zeker of dit voorstel er doorheen zal komen maar het team is optimistisch.

Het is prachtig om te zien dat de klein wonen beweging ook zo actief is in andere landen om ons heen. Wallonië en HaLé hebben een geweldig voorbeeld gesteld: ze hebben laten zien dat een samenwerking tussen overheid en een belangenvereniging van bewonersgroepen tot hele succesvolle resultaten kan leiden. Bravo, Habitat Léger!