Voor hun studie “Cultural Anthropology and Development Sociology” (Universiteit Leiden) hebben Zoë van Niekerk, Floor van den Ende, Merle Overmeire en Emma Bezemer onderzoek gedaan naar de ervaringen van mensen in Nederland bij de overgang naar een Tiny House. ‘We hebben uitgezocht welke motivatie Tiny House bewoners hebben om in een Tiny House te gaan wonen, welke rol duurzaamheid en minimalisme daarbij spelen, hoe ze aankijken tegen het leven in een gemeenschap en de daarbij horende sociale relaties en, of hun verwachtingen zijn uitgekomen.’
Het onderzoeksteam
Zoë verklaart hun enthousiasme voor het onderzoek: ‘Sommigen van ons waren al nieuwsgierig naar het fenomeen Tiny Houses, maar we hadden geen idee hoe groot het eigenlijk in Nederland was. Pas toen we een uitgebreide lijst van communities online vonden (Tiny Houses in Nederland), beseften we de omvang ervan. Op dat moment wisten we meteen: Dit is waar we ons onderzoek op willen richten!’
In tegenstelling tot psychologen, richten antropologen en sociologen zich vooral op het community-aspect. Het gaat bij hen om het bestuderen van groepen mensen, hun cultuur en hoe ze samenleven. ‘Daarom moesten we ons onderzoek toespitsen op een gemeenschap in plaats van op individuele ervaringen. Dit betekende dat we niet alleen naar Tiny Houses zelf keken, maar specifiek op zoek gingen naar Tiny House-communities waar mensen samen een alternatieve woonstijl ontwikkelen.’
Dat maakte het onderzoek nog interessanter, omdat het inzicht gaf in hoe deze gemeenschappen functioneren en hoe gedeelde waarden zoals minimalisme en duurzaamheid in de praktijk tot uiting komen. ‘We hebben uiteindelijk met 7 Tiny House communities gesproken en een single Tiny House bewoner!’
Motivatie
De studenten hebben zes belangrijke motivaties gedefinieerd om naar een Tiny House te verhuizen:
- duurzaamheid
- minimalisme
- gemeenschap
- autonomie en invloed op bouwen
- financiële efficiëntie
- flexibiliteit en vrijheid.
‘We ontdekten dat veel respondenten minimalisme en duurzaamheid noemen als hun belangrijkste motivatie. Veel mensen willen minimalistischer leven en maken zich zorgen over het milieu. Het was interessant om te ontdekken dat, ondanks dat we het niet per se noemden in ons onderzoek of interviews, de natuur vaak werd genoemd als motivator door deelnemers aan het onderzoek.’
Duurzaamheid en minimalisme
Een meerderheid van de respondenten noemde duurzaamheid als belangrijke reden om naar een Tiny House te verhuizen. ‘Hoewel de bevindingen van ons onderzoek twijfels kunnen oproepen over de directe effecten van het wonen in een Tiny House op duurzaamheid, laten de kwalitatieve bevindingen een andere realiteit zien. Veel mensen hebben duurzaamheid opgenomen in hun levensstijl nadat ze de overstap hadden gemaakt, of ze hadden het al overgenomen voordat ze naar hun Tiny House verhuisden. Tiny House bewoners zijn vaak toegewijd aan het verminderen van hun ecologische impact; van het verkrijgen van gebruikte bouwmaterialen tot het bevorderen van zelfvoorziening in energie- en voedselproductie.’
Wonen in een Tiny House omvat op natuurlijke wijze ook minimalisme als een levensstijlkeuze. Ook al hebben deelnemers aan het onderzoek mogelijk geen grote beweging richting minimalisme opgemerkt na de overstap, laten kwalitatieve inzichten zien hoe minimalisme hun levensstijl op complexe manieren beïnvloedt. Voor veel individuen heeft het wonen in een kleine ruimte minimalisme tot een noodzakelijk aspect gemaakt in plaats van alleen een doelbewuste keuze. De overgang naar het leven in een Tiny House stimuleert een bewuster begrip van consumptiegewoonten en een meer doordachte benadering van bezittingen. De gedeelde hulpbronnen en ondersteunende gemeenschappen van Tiny House-buurten maken de overgang naar minimalisme gemakkelijker.
Gemeenschappen en sociale relaties
Leven in een ‘gemeenschap’ en de aanwezigheid van sociale relaties blijken een belangrijke bijdrage te leveren aan de woonervaring in een Tiny House community. ‘Er zijn verschillende vormen van gemeenschappen, van ‘lichte gemeenschappen’ tot hechtere gemeenschappen. Het “gevoel van verbondenheid” met een community en de steun van buren dragen positief bij aan de overgang naar een Tiny House. Samenwerkende inspanningen versterken het gemeenschapsgevoel en openen deuren naar het verdiepen van relaties die gebaseerd zijn op vergelijkbare waarden en interesses.’
De bevindingen onderstrepen het belang van gemeenschappen bij het verbeteren van de woonervaring in een klein huis: ‘Deze gemeenschappen bevorderen interpersoonlijke relaties, creëren een gevoel van verbondenheid en bieden ondersteuningsnetwerken voor bewoners.’
Romantiek
Zijn alle verwachtingen uitgekomen voor de Tiny House bewoners of is het idee van wonen in een klein huisje geromantiseerd? ‘Mensen die de overstap maken naar wonen in een klein huis, hebben te maken met verschillende uitdagingen die vaak worden gemist in de geromantiseerde weergave van deze levensstijl, zoals bouwproblemen. Naast het feit dat ze veel tijd, geld en moeite investeren, hebben individuen en gemeenschappen te maken met gemeenten. Maar ondanks de uitdagingen toont ons onderzoek ook de duidelijke aantrekkingskracht aan van wonen in een klein huis, met name de nauwe band met de natuur die het voor sommigen creëert.’
Antwoord op onderzoeksvraag
De overstap naar het wonen in een Tiny House is doorgaans meer dan alleen een fysieke downsizing. Het houdt vaak een conceptuele verschuiving in naar een bewustere consumptie en zorg voor het milieu. ‘Ons onderzoek benadrukt de essentiële invloed die gemeenschappen hebben op de ervaring van het wonen in een Tiny House. Hoewel bewoners verschillende verwachtingen hebben, lijken ze allemaal waarde te hechten aan de sociale relaties die ze binnen de gemeenschap hebben opgebouwd en de steun van de gemeenschap. Naast het verbeteren van interpersoonlijke relaties, verbeteren gezamenlijke taken zoals gedeeld beheer van hulpbronnen en duurzame praktijken binnen deze gemeenschappen ook de kwaliteit van de dagelijkse levenservaringen.’
Naast het vaak geromantiseerde idee van het wonen in een Tiny House, benadrukt het onderzoek ook de moeilijkheden en complicaties die gepaard gaan met het maken van de overgang naar een andere levensstijl. ‘Onze onderzoek deelnemers hebben hun ervaringen met ons gedeeld over het overwinnen van verschillende obstakels, zoals bouwproblemen, het uitzoeken van vergunningsvereisten en het vinden van een geschikte locatie voor hun huis. Er bestaat duidelijk een kloof tussen sommige verwachtingen en de realiteit van de ervaringen van het leven in een Tiny House. Toch blijft het leven in een Tiny House een transformerend potentieel hebben. Bewoners benadrukken de gemeenschappelijke toewijding aan milieubehoud en gemeenschappelijke veerkracht, en spreken vol passie over de diepe verbinding met de natuur die bij deze levensstijl hoort.’
Wilt u meer weten over de bevindingen en ervaringen van het onderzoeksteam, dan kunt u contact opnemen met Zoë van Niekerk: zoeniekerk2002@gmail.com
Afbeeldingen: Tiny Houses Duinvallei, CPO Calimero, Klein Zuidbroek, Tiny House Hengelo, LiberTerra Geestmerambacht
Geef een reactie